ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Οι δραστηριότητες (Δ) κατηγοριοποιούνται σε τρεις ενότητες (Ε) ως εξής:
Ε.1: Δημιουργία του εικονογραφημένου λεξικού: Αφόρμηση: Τα κεφάλαια 12, 27, 41 του σχολικού εγχειριδίου της Ιστορίας της Ε΄ Δημοτικού, τα οποία περιέχουν τόσο στοιχεία όσο και στερεότυπες φράσεις που έχουν τις ρίζες τους στην κοινωνική ζωή της βυζαντινής περιόδου. Δ.1: Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, μελετούν επιλεγμένα μεταγραμμένα στη δημοτική αποσπάσματα του έργου του Φαίδωνα Κουκουλέ Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός, τα οποία και επεξεργάζονται με σκοπό να εντοπίσουν τη στερεότυπη φράση που περιέχεται, καθώς και την ιστορία της. Υπογραμμίζουν λέξεις-κλειδιά και στοιχεία (ποιος; πού; πότε; γιατί;). Δ.2: Δίνεται φύλλο εργασίας στο οποίο οι μαθητές καλούνται να ανασυνθέσουν την ιστορία της φράσης, με τη βοήθεια των στοιχείων που υπογράμμισαν. Δ.3: Στη συνέχεια, και με τη βοήθεια ηλεκτρονικών και έντυπων λεξικών, εντοπίζουν τη σύγχρονη σημασία της, καθώς επίσης και άλλες συνώνυμες στερεότυπες φράσεις, όπου αυτό είναι δυνατόν, και καταγράφουν τα αποτελέσματα στο ίδιο φύλλο εργασίας. Δ.4: Εξάγουν λήμματα από τη φράση και στη συνέχεια την κατηγοριοποιούν στον τομέα της καθημερινής ζωής (εκπαίδευση, διαπόμπευση, ενδυμασία, γάμος, φιλία, έρωτας, καθαριότητα, λουτρά κ.ά.) που ταιριάζει. Δ.5: Εικονογραφούν την ιστορία της φράσης.
Ε.2: Παραγωγή ψηφιακού υλικού: Δ.1: Ψηφιοποιούν τις εικόνες που δημιούργησαν με σαρωτή. Δ.2: Με τη βοήθεια του επεξεργαστή κειμένων word αναστοχάζονται πάνω στα κείμενα που δημιούργησαν στο έντυπο φύλλο εργασίας και τα μεταγράφουν, ώστε να μπορεί να δημιουργηθεί η έντυπη και η ηλεκτρονική μορφή του λεξικού. Δ.3: Δημιουργούν με το online λογισμικό toondoo ψηφιακά comics με ήρωες της βυζαντινής ή της σύγχρονης εποχής, τους οποίους στη συνέχεια εντάσσουν σε συνοπτικές διαλογικές ιστορίες, βασισμένες στις στερεότυπες φράσεις που επεξεργάστηκαν. Μ’ αυτόν τον τρόπο, τους δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις φράσεις σε αυθεντικές περιστάσεις επικοινωνίας είτε της βυζαντινής είτε της σύγχρονης εποχής, αναπαριστώντας ταυτόχρονα και το αντίστοιχο κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο.
Ε.3: Δραματοποίηση: Αφόρμηση: Οι σχετικές με την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο φράσεις που έχουν επεξεργαστεί οι μαθητές. Δ.1: Από το σύνολο των φράσεων επιλέγονται οι πιο πρόσφορες για δραματοποίηση. Ανάλογα με τη λειτουργία της αφήγησης και τη σχέση της με τα δραματικά μέρη, η δραματοποίηση μπορεί να πάρει δύο μορφές. Πρώτη μορφή: Στην περίπτωση που κάποιες φράσεις συνιστούν ενιαίο σύνολο (όπως για παράδειγμα οι σχετικές με την εκπαίδευση ή τις διατροφικές συνήθειες), η αφήγηση ακολουθεί το μεταγραμμένο κείμενο του Κουκουλέ και καθοδηγεί τη δράση, ενώ οι μαθητές αναλαμβάνουν ομαδικούς ρόλους (μαθητές, συνδαιτημόνες) και παρεμβάλλουν σύντομους αυτοσχέδιους διαλόγους. Δεύτερη μορφή: Στην περίπτωση δραματοποίησης μεμονωμένης φράσης, εκπαιδευτικός και μαθητές επινοούν μια ιστορία που διαδραματίζεται στα βυζαντινά χρόνια. Αρχικά, προσδιορίζονται τα στοιχεία της δραματοποίησης: τόπος, χρόνος, πρόσωπα και δράση. Στη συνέχεια, γίνεται η διανομή των ρόλων. Αφήγηση και δράση εναλλάσσονται. Ο αφηγητής λειτουργεί ως διασυνδετής ανάμεσα στα επεισόδια, ενώ οι μαθητές που έχουν αναλάβει ρόλους αυτοσχεδιάζουν διαλόγους και δράσεις με βάση τον καμβά που έχει προαποφασιστεί. Δ.2: Και στις δύο περιπτώσεις, οι υπόλοιποι μαθητές αναλαμβάνουν την καταγραφή της δραματοποίησης (κάποιοι καταγράφουν το διάλογο και την αφήγηση και άλλοι τη δράση), έτσι ώστε να παραχθεί θεατρικό κείμενο, που αρχικά αναρτάται στην ιστοσελίδα του προγράμματος, προκειμένου να γίνει ανατροφοδότηση, ώστε να προκύψουν τυχόν διορθώσεις. Δ.3: Σε τελική φάση, τα γραπτά κείμενα χρησιμεύουν ως οδηγός για την εκ νέου επεξεργασία των δραματοποιήσεων, προκειμένου, με την προσθήκη μουσικής, κοστουμιών κτλ., να αποκτήσουν παραστάσιμη μορφή και να συμπεριληφθούν στην εκδήλωση παρουσίασης του project ενώπιον της σχολικής κοινότητας στο τέλος της χρονιάς.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ε΄ τάξης 2012 -13
© 2013 by Πέτρος Φραντζέσκος, Παναγιώτα Κωνσταντινάκου