Οι Ρωμαίοι με τις κατακτήσεις τους δημιούργησαν ένα απέραντο κράτος κι έτσι έγιναν κοσμοκράτορες. Κατέκτησαν και τους Έλληνες, τους οποίους κράτησαν διαιρεμένους ("διαίρει και βασίλευε"), για να μπορέσουν να τους κυβερνήσουν. Επηρεάστηκαν όμως από τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό τους.
Οι Έλληνες βρέθηκαν για πρώτη φορά υπόδουλοι σε ξένο κατακτητή. Διατήρησαν όμως τη γλώσσα, τη θρησκεία τους, τα ήθη και τα έθιμά τους. Αυτοί κατάκτησαν με τη σειρά τους τους κατακτητές τους - Ρωμαίους με τον πολιτισμό τους.
Τελικά, Έλληνες και Ρωμαίοι συνεργάστηκαν και δημιούργησαν τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό.
Α
Τον 3ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός, για να αντιμετωπίσει εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα χώρισε τη ρωμαϊκή αυτοκράτορία σε τέσσερις περιφέρειες (σύστημα της τετραρχίας). Για καθεμιά όρισε έναν άρχοντα. Οι τέσσερις συνάρχοντες όμως συγκρούστηκαν. Τελικά, επικράτησε και έγινε μονοκράτορας ο Κωνσταντίνος.
Ο Κωνσταντίνος υπέγραψε με το Λικίνιο το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας στα Μεδιόλανα, μετέφερε την πρωτεύουσα του κράτους από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, έχτισε τη Νέα Ρώμη (Κωνστανινούπολη) και τη στόλισε με θαυμαστά κτίρια και έργα τέχνης και τέλος, βοήθησε σημαντικά την επικράτηση και τη διάδοση του χριστιανισμού.
Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έμεινε ενωμένη ως τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., οπότε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος, για να αντιμετωπίσει τις επιδρομές ξένων λαών (Γότθων, Ούννων κτλ.) μοίρασε την αυτοκρατορία στους δύο γιους του. Το δυτικό ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε οριστικά το 476 μ.Χ. Αντίθετα, το ανατολικό ρωμαϊκό κράτος αντιμετώπισε τις εχθρικές επιθέσεις κι έτσι κατόρθωσε να επιβιώσει περισσότερο από χίλια χρόνια. Αυτό το κράτος οι ιστορικοί το ονόμασαν βυζαντινή αυτοκρατορία.
Β
ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Θέματα που συμπληρώνουν ή επεξηγούν τα ιστορικά κείμενα του βιβλίου της Ιστορίας Ε΄ Δημοτικού.
-
Ο αυτοκρατορικός θεσμός, οι δυναστείες και οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου.
-
Χάρτες με τις εδαφικές αλλαγές που έγιναν στη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή αυτοκρατορία, που "την διαδέχτηκε".
-
Μικρό λεξικό της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής Ιστορίας.
Γ
Στις αρχές του 6ου αιώνα αυτοκράτορας της βυζαντινής αυτοκρατορίας έγινε ο Ιουστινιανός. Αυτός διάλεξε ικανούς συνεργάτες και:
-
μαζί τους πήρε αποφασιστικά μέτρα για την ανασυγκρότηση του κράτους.
-
Έκτισε στην Κωνσταντινούπολη το ναό της Αγίας Σοφίας, τον πιο μεγάλο και πιο όμορφο ως τότε ναό με πρωτότυπο αρχιτεκτονικό σχέδιο (βασιλική με τρούλο).
-
Με νικηφόρους πολέμους επανάκτησε τα κατακτημένα εδάφη στη Δύση. Έτσι, επέκτεινε την αυτοκρατορία στα παλιά της σύνορα και έκανε πάλι τη Μεσόγειο "Βυζαντινή λίμνη".
Δ
Γύρω από τα σύνορα του Βυζαντίου ζούσαν πολλοί λαοί (Σλάβοι, Άβαροι, Βούλγαροι, Άραβες, Ρώσοι), που με τις επιθέσεις τους δημιουργούσαν προβλήματα στο βυζαντινό κράτος. Όλοι αυτοί οι λαοί γνώριζαν την Κωνσταντινούπολη, τη θαύμαζαν και ονειρεύονταν κάποτε να την κατακτήσουν.
Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν πολλά μέσα (στρατιωτικά ή διπλωματικά) για να τους αντιμετωπίσουν και να ζήσουν ειρηνικά μαζί τους.
Παράλληλα, προστάτευαν τα σύνορα της αυτοκρατορίας με μόνιμους φρουρούς, τους Ακρίτες. Με τα κατορθώματά τους αυτοί έγιναν αγαπητοί στο λαό, ο οποίος τους ύμνησε με τα ακριτικά τραγούδια.
Ε
Τον 8ο αιώνα μ.Χ. ανέβηκαν στο θρόνο αυτοκράτορες της δυναστείας των Ισαύρων. Αυτοί πήραν μέτρα για να αντιμετωπίσουν τα σοβαρά εσωτερικά προβλήματα που είχαν δημιουργήσει οι πόλεμοι των Βυζαντινών με τους γειτονικούς τους λαούς. Κάποιες αποφάσεις τους όμως για τη λατρεία των εικόνων προκάλεσαν ταραχές και δίχασαν τους Βυζαντινούς. Η εσωτερική αυτή διαμάχη, γνωστή ως Εικονομαχία, κράτησε περίπου έναν αιώνα και σταμάτησε το 843 μ.Χ. με την παρέμβαση της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, η οποία συγκάλεσε σύνοδο που αποφάσισε την αναστήλωση των εικόνων.
Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακμής του όταν ανεβαίνουν στο θρόνο οι Μακεδόνες αυτοκράτορες. Αυτοί κυβερνούν επί δύο αιώνες την αυτοκρατορία (9ος - 11ος). Στα χρόνια διακυβέρνησής τους:
-
το κράτος αναδιοργανώθηκε και μεγάλωσε
-
ψηφίστηκαν φιλάνθρωποι και δίκαιοι νόμοι
-
άνθισαν τα γράμματα και οι τέχνες
-
δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν ανώτατες σχολές
-
διδάχτηκαν και διασώθηκαν πολλά αρχαία ελληνικά κείμενα
-
προόδευσε η γεωργία, η βιοτεχνία και το εμπόριο.
ΣΤ
Το Βυζάντιο άρχισε να παρακμάζει από τα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας, όταν ανίκανοι αυτοκράτορες με τις αποφάσεις τους έβλαψαν την αυτοκρατορία. Αυτοί απ' τη μια μεριά πήραν το μέρος των πλούσιων αξιωματούχων και των δυνατών των επαρχιών και από την άλλη έκαναν σημαντικά λάθη στην εξωτερική πολιτική.
Όλοι αυτοί οι χειρισμοί οδήγησαν στην άλωση της Πόλης το 1204 από τους Φράγκους. Αν και οι Βυζαντινοί κατάφεραν το 1261 να ανακτήσουν την Κωνσταντινούπολη και να ανασυστήσουν σε μεγάλο βαθμό το κράτος, η βυζαντινή αυτοκρατορία εξακολουθούσε να βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση, την οποία εκμεταλλεύτηκαν οι Οθωμανοί Τούρκοι και κυρίευσαν την Κωνσταντινούπολη το 1453, παρά τη γενναία αντίσταση του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και των υπερασπιστών της.
Με το - (μείον) δηλώνονται τα π.Χ. χρόνια. Έτσι το έτος: -20= 20 π.Χ.
Πηγή: Wikipedia
